AFAD ve HEYELAN KARARI
ORDU FATSA ilçesi YUKARITEPE köyü MAKSUTLU mevkiinde işletilmekte olan altın madeni genişleme sahasında ve ruhsat alanı içerisinde bulunan bölge de AFAD tarafından AFETE MARUZ BÖLGE kararı alınmıştır.
Fatsa Doğa ve Çevre Derneği olarak 03.2021 tarihinde bölge de meydana gelen depremler ve Ağustos 2021 de meydana gelen sel felaketi sonrası ilgili sahada gözlemlenen heyelanlara karşı çalışma yapılması istenmiştir.
İlgili dilekçe de;
1. Maden atık liç sahasından gelen akıntı, çamur ve deşarjların ilgili bölge de zarara neden olduğu
2. Maden faaliyetleri yeni rezerv çalışmalarında bölge de çok sıklıkla sondaj çalışmaları yapıldığı,
3. Bölge de yer altı ve yerüstü su havzaları dereleri ve gölleri ile ilgili bir çalışma olmadığından bu sondajların yer altı sularına ve göllerine zarar vererek ve yine çeşitli sondaj faaliyetleri ile heyelanların oluştuğu ve buna istineden çalışmaların ve bu faaliyetlerin etkilerinin araştırılması istendiği;
4.İlgili altın madeninin çed raporunda madene çok yakın 800-1200 m de meydana gelen Yukarıtepe depreminde bu depremlerle ilgili fay bilgisi/deprem bilgisinin eksik olduğuna vurgu yapılmıştır.
Sözlü ve yazılı olarak AFAD il müdürlüğü ile paylaşılan bilgi ve belgeler ile çalışmaların özellikle bölge de bulunan atık liç sahasının insan yaşamı ve doğal tarım alanları için son derece tehlikeli ağır metalli atık barındırdığından, bölge de deprem, sondaj, dinamitli patlatma, aşırı yağmur vs nedenlerle oluşabilecek heyelanlar ve depremsellikle ilgili çalışma yapılması talebinde bulunulmuştur.
Yukarıda bahsi geçen dilekçeye istinden AFAD tarafından ;
1.Evlerde hasar oluşmuşsa isim ve adres bilgisi verilirse bölge de inceleme yapılabileceği;
2.Maden firmasının 2872 sayılı çed olumlu belgesi olduğu; ÇED dosyasında yaşanan dep-remler ile ilgili fay hattı veya depremsellik bilgisi olmadığı; yaşanan son iki depremle ilgili bir fay hattı bilgisinin literatürde olmadığı;
3.Deprem merkez üssünün madene çok yakın olsa bile ÇED sahalarında ruhsat ve uygunluk değerlendirmelerinin Çevre şehircilik bakanlığı il müdürlüğü ve Mapeg de bulunduğu belir-tilmiştir.
Daha sonra tarafımıza ilgili çalışmaların yapılabilmesi için dilekçenin temel konusu olan “ DEPREM, ALTIN MADENİ , LİÇ SAHASI,, MADEN DEn GELEN ÇAMUR, SEL ve HEYELAN“ gibi vurgu ve kavramların dilekçe den kaldırılarak yeniden sadece evlerde meydana gelen heyelenla ilgili bir dilekçe yazılması gerektiği AFAD il müdürlüğü tarafından sözlü olarak talep edilmiş, derneğimiz ise bu talebi reddetmiştir.
İlgili raporda;
1.ilgili çalışma her iki yamaçta da heyelan topukları ve yarıklar görülse bile sadece Mor alanla sınırlı çalışmalar yapılmış; Dilekçemize konu olan ve aynı bölge de bulunan ATIK LİÇ sahası ve onun altında meydana gelen heyelanlar ve depremle ilgili bilgiler raporda yer almamıştır.
Her üç depremi de Fatsa halkı yakından hissettiği, bir kısım evlerde ve fındık bahçelerinde yarıklara yol açmıştır Yine deprem olan Su dere köyü ve civarı olan bölge de; 2017 yılından itibaren derin karot ve sondajların yapılmıştır. Bu sondajlar deniz seviyesi 200-300 m olma-sına rağmen 650-750 m derinliklere kadar yapılmıştır. Bölge halkı tarafından şiddetle karşı çıkılan bu sondajlar Çöteli, Yeşiltepe, Sazcılar, Sudere,Yukarıtepe, Ünye ye Bağlı Sarıhalil Yalaklar, Erenyurt ve Kocasinan mah. yapılmaya çalışılmıştır.. Bu sondajlar sonucu bir çok fındık bahçesinde yarıklar ve heyelanlar meydana gelmiş ve yine birçok temiz içme suyu kaynağı kurumuş temiz yer altı suları ile cevherleşmenin yaşandığı bölgelerde ki içilemez sular bir birine karışarak temiz su kaynakları ağır metal kirliliğine maruz kalmıştır.
Bilindiği üzere:Altın madenciliği ; Arama,sıyırma ve patlatma, öğuM6;tme ve siyanuM6;rleme, atıkların depolanması gibi tuM6;m aşamaları doğa ve insan sağlığı için farklı tehditler içeren bir süreçtir.
Bölge de iklim değişikliği ile ortaya çıkan yağmur formunda meydana gelen değişiklikler ve yine ani ve yoğun formda sel yağışları buna bağlı kuraklık ve su kaynaklarında ki azalma, derelerde kuruluk ve tüm bunlara bağlı heyelan riski ve yine atık liç sahasından meydana gelen akıntı ve kaçaklar ve heyelan bölge için ciddi risk oluşturmaktadır.
Tarafımızca yapılan başvuru köylünün aleyhine bir işlem değil, madenin gitmesi, bölgedeki heyelanlardan yöre halkının zarar görmesinin önüne geçilmek için yapılan bir başvuru işlemidir. Ancak ne yazık ki başvuru, amacından saptırılmış yine maden şirketine dokunulmamış, köylüye evlerinizden çıkın denilmiştir. Fatsa Doğa ve Çevre Derneği olarak bu süreci takip edecek, gerekli incelemeleri yaptırıp heyelanda madenin etkilerini ve heyelanın madene etkilerini gün yüzüne çıkaracağız.
.jpg)
