ANAYASA VE %25 KİRA ARTIRIMI
Bir süredir eski kiracıların korunması amacıyla konut kiralarının % 25 ten fazla artırılamayacağı yönünde bir uygulama vardır. Bu uygulama 1.Temmuz.2023 tarihinde sona ermektedir. Adalet Bakanının son açıklamalarına göre bu uygulamanın tekrardan uzatılacağı, bunun için meclisten yeni karar çıkarılacağı söylenmektedir. (Sizler bu yazıya ulaşıncaya kadar belki de bu yasa çıkmış olabilir.) Böyle bir yasa ne kadar doğrudur. Hele bir de uymayanlar hakkında hapis cezası getirilmesi düşünülmektedir ki tam bir akıl durmasıdır.
Şimdi Anayasamızın 35. Maddesini hep birlikte okuyalım:
Herkes, mülkiyet ve miras hakkına sahiptir. Bu haklar, ancak kamu yararı amacıyla, kanunla sınırlanabilir. Mülkiyet hakkının kullanılması toplum yararına aykırı olamaz.
Madde bana göre son derece açıktır. Herkes Anayasanın güvence altına aldığı mülkiyet hakkını kamu yararına aykırı olmamak kaydıyla istediği gibi kullanabilir. Peki Kamu yararından ne anlaşılmalıdır.
Kamu yararı: Birden fazla kişinin, bir toplumun veya toplumun büyük bir kesimini ilgilendiren, çok sayıda insanın toplu yararıdır. Yoksa Ali’nin veya Veli’nin kiracısının münferit az kira ödemesi değildir. Çok sayıda kiracıyı ilgilendirmektedir öyleyse burada kamu yararı vardır denilemez. Çünkü aynı sayıda da yeni kiracı vardır. Yeni kiracıları kapsama alanı dışında bırakmaktadır. Hal böyle olunca yine Anayasamızın 10/4. Fıkrasına da aykırılık söz konusudur. Çünkü 10. Maddenin 4. Fıkrasında da: Hiçbir kişiye, aileye, zümreye veya sınıfa imtiyaz tanınamaz. Denilmektedir. Şimdi birlikte düşünüp, değerlendirelim. Herhangi bir semtte bulunan Gül APT. 5. Katındaki 9 numaralı daireyi 15.000.TL’ye sahibi kiraya vermiştir. Aynı Gül Apt. yine 5. Katında bulunan 10 numaralı dairede geçen yıl girdiği için kirası 4.000.TL olan eski kiracı aynı daireye %25 artırım yaparak 5.000.TL kira ödeyecektir. Burada eski kiracılardan oluşan imtiyazlı bir sınıf yaratılmakta ve böylece Anayasamızın 10/4. Maddesi de ihlal edilmektedir. Yani %25 artırımı öngören yasa Anayasamızın en az (2) maddesine aykırılık taşımaktadır. Hele bir de hapis cezası getirilmesi Anayasaya aykırı kanunla kişi hak ve hürriyetlerin kısıtlanması anlamına gelir ki kabulü mümkün değildir.
Kiracılar zor durumdadır. Ülkenin her yerinde kiralar çok fahiş artış göstermiştir. Bu konuda kiracıların da korunması gerekmektedir. Ancak kiraya verenlerin kira gelirini % 25 ile sınırlamak bataklıktaki sivrisinekleri tek tek öldürmek demektir. Halbuki; sinekleri tek tek öldürmek yerin bataklığı kurutmak doğru olanıdır. Kiraların yükselmesi enflasyonun yükselmesinden kaynaklanmaktadır. Doğru ekonomi politikaları izlenerek akaryakıttan yiyecek içeceğe, meyveden sebzeye her konuda fiyat artışı önlendiğinde kiralar da bu denli fahiş artış göstermeyecek, olay kendiliğinden çözülecektir. Kiracıların korunması gerektiğini söylemiştik bunun Anayasayı ihlal ederek, sadece kiraya verenlerin özveride bulunmasını isteyerek değil, devlet kiracılara yardım ederek sağlayabilir. Sosyal Devlet olmanın gereğidir devletin yardımcı olması… Kiraya verenlerin hakkı olan kiraya sınır getirmek otoriter yönetimler için söz konusu olabilir. Doğru değildir. Tekrar üstüne basarak vurgulamak isterim ki Anayasamıza aykırıdır.