FINDIK EKONOMİSİ

Zati ÜRER

bilgi@gunesgazetesi.net
Facebook'ta Paylaş

    Fiskobirlik, çok kötü yönetildi ve devleti zarara uğrattı diye ortadan kaldırıldı. Mal varlıkları da ucuz     ucuz satıldı. Üreticilerin göz bebeği bu kooperatif devletin önderliğiyle dünya piyasasında söz sahibi olabilirdi, bir güç haline dönüştürülebilirdi. Yok edildi. Tepki doğmasın diye de üreticiye sanki üretme dercesine destekleme yapıldı, gidiyor. Bu uygulamayı hiç doğru bulmadım vessalam. Bir de anket yaptım küçük çapta fındık ticareti yapanlarla. İddia ediyorum ki üreticilerin % 40 kadarı bu desteklemenin karşısında  diyen zahireciler var. Diyorlar ki tembelliğe teşvik ediliyor köylü. Oysa fındığına sahip çıkmaya ve üretimi artırmaya özendirilmesi gerekmez miydi?
    Merhum  Erbakan’ın Başbakanlığı döneminde havuz sisteminin kurulmasında, böylece çalışanların ücretlerinin % 50’ye yakın artmasında rol oynaya Prof. Dr. Osman Altuğ Hoca, bütün konuşmalarında “Üretime dayalı ekonomi” diyor. Bu mantığa göre üreticinin fındığına sahip çıkması için devletin sistemler kurması gerekir; Fiskobirliği  kapatmak yerine  tekellerin sömürüsüne karşı dünyanın ilgileneceği daha güçlü üretim tesisleri kurulmasını teşvik etmesi gerekir. Dünya piyasasına üç beş kişinin hakim olmasına ve fındığı üreticiden ucuz  almasına seyirci kalmak her alanda atılım yapma çabası içindeki Türk devletine yakışır mı?
     Üreticiden fındık alan zahirecelerin ilginç bir yorumu var, anlattılar bana. Şunu soruyorlar:
“Geçen yıl rekolte 750 tondu. Fındık uzun süre 11.5 TL. de kaldı. Bu sene 400 ton fındık var, 100 kadar da eski fındık.  Yani geçen seneye göre 250 ton daha az.  Fiyat ağustosta 11.5’tan yükseldi yükseldi… 15’leri aşmasını bekliyorduk. Nasıl oldu da birden bire 10.5-11’e geri geldi, bu nasıl bir oyun  böyle? ”
    Bu sorunun cevabını kim vermeli? Oyuna son verilemezse fındık üretmez kimse? Bakımı ağır, işçiliği de zor fındığın. Nasıl olsa destekleme var, niye üretsin ki? Zaten eskisi gibi çok iyi bakmıyor köylü bahçelerine. İyi verim almak için araştırmıyor, sormuyor. Bu sene küllenme hastalığı niye çıktı?
Fiskobirlik yeniden yapılandırılmalı, destekleme de acilen kaldırılmalı. Köylü, fındığa sahip çıksın diye tedbir alınmalı. Dünyayı tanıyan usta yöneticiler eliyle devlet  fındığın değer kazanmasını sağlamalıdır.
     Üretime dayalı fındık ekonomik sistemine acil ihtiyaç var. Kaç yıldır fındık olmuyor. Üretici hazıra alışmış, fındık üretimini artırmak için çaba sarfetmiyor. Böyle giderse devlet  fındık bölgesi halkını emekli etmiş olur. Sorunu çözmek için düşünelim lütfen!