Bir Sovyet Diplomatının Türkiye Hatıraları
Mustafa Kemal'in Düşünceleri;
Akşehirde akşam yemeği öncesi Mustafa Kemal Paşanın çalışma odasında Türkiye'nin politik durumu, İtilaf devletlerinin silah bırakışmasının şartları ve bu teklife verilmesi düşünülen cevap üzerine uzun uzun konuşuldu. Mustafa Kemal Bakanlar Kurulu'nun ve kendisinin hazırladığı cevap tasarısını okudu. Karargaha gelen Bakanlardan bazılarının Türk maliyesinin içinde bulunduğu ağır durum dolayısiyle, İtilaf Devletlerinin tekliflerine boyun eğmek gerektiği düşüncesini savunduğunu anlattı. Mustafa Kemal Türk Halkının emperyalistlere boyun eğmeye karşı olduğunu, Sovyetler Birliği'nin Türkiye'ye yardım ettiğini, ilerde de yardım edeceğini, bundan ötürü emperyalistlere taviz vermemek gerektiğini ileri sürerek Bakanların düşüncelerine itiraz etmiş, Türk Ordu'sunun gücünün artması, emperyalistler arasındaki anlaşmazlıklar, İtilaf Devletlerini böyle bir teklifte bulunmaya zorlayan sebeplerin başında gelmektedir. İşin sonuna kadar gitmek ve emperyalistleri yurdun kutsal topraklarından kovmak gerekmektedir. İlte Mustafa Kemal'in çıkardığı sonuçlar bunlardı.
Silah bırakışması teklifine verilen cevap, Mustafa Kemal'in ileri sürdüğü düşüncelere uygun bir ruhta idi. Böyle bir teklifte bulunulduğu için teşekkür edilerek, nazik bir tonla kaleme alınan Türk cevabında; üç büyük devletin teklifinden çok uzaklaşan şartlar ileri sürülmüştü.
Mustafa Kemal Paşa ile dostça konuşmalarımız arasında, Türkiye'nin iç durumuna da değindik. Ülkede reform yapılması gerektiğinden söz ettik. Mustafa Kemal Paşa batı cephesi karargahındaki konuşmamız sırasında, ansızın Sovyetler Birliğindeki Bolşevik partisinin rölüne ve önemine geçti:
- Sizin Rusya'da, mücadeleci, emektar bir işçi sınıfı bar, sesi. Ona dayanmak mümkündür ve dayanılmalıdır. Bizde işçi sınıfı yoktur, köylüye göre ağırlığı çok azdır. Sizde endüstri gelişmiştir. Bizde ise yok gibidir. Fabrikalarımız parmakla sayılacak kadar azdır.
Ertesi gün Ordu, kuruluşunun ve Zafer'lerinin yıldönümünü kutladı. Mustafa Kemal adına bir tebrik yazıp gönderdim. Yıldönümü ile ilgili olarak, Ankara'daki Buhara ve Afganistan temsilcilerine de bir mesaj gönderdim.
Mustafa Kemal Paşa, Kızılordu adına yazdığı tebrik mesajı ile cevap verdi. Sonra, Türk Başkomutanlık karargahı Genel Kurmay Başkanının, yanımızda okuduğu bir raporunu dinledik. Kürt liderlerinden birinden bağlılığını ve Mustafa Kemal Paşanın bütün Emir'lerini yerine getirmeye hazır olduğunu bildiren bir telgraf alınmıştı.
Mustafa Kemal Paşa bize bu Kürt lideriyle Nasıl tanıştığını, nasıl dost haline getirdiğini ve şimdi Kürtlük işinde ondan nasıl yararlandığını anlattı. Genel olarak Mustafa Kemal, nerde olursa olsun, ister Anadolu'da göçebe aşiretler, ister Afganistan'da bedeviler arasında olsun, her yerde, akıllıca davranışlarıyla, bu liderleri kazanmakta büyük bir başarı göstermiştir.
S.İ. ARALOV
Tarih tekerrür eder ama etsin diye de geri gidilmez gidilmemelidir.. Zafer benimdir demek için yaşanmış durumlar yeniden yaratılmaya çalışılmadan önceden bize önderlik etmiş olan ATA'mız ile birlikte Türk Milleti olarak açmış olduğumuz yolda aynı istikrar ile yürünmelidir.. Aksi durumda matematiksel olarak sıfırlanmaktan öte eksilere inme riski Ülkeye farklı saldırılarda bulunulmasına zaten açık kapı bırakır..Her tekerrür bir sınav ve sınamadır..Tekerrürün zamanına tevekkül edilmez ise, sınav sorularının cevaplarını önceden alıp sınavı hile ile zapt ederek kazanmaya çalışmak politik yol izleyişten öteye geçer.. Söz konusu şahsi menfaatler değil Türk Milletinin İstikbal'i ve geleceği olmalıdır.. Geçmişten edinilen bilgiler ve Mustafa Kemal'in düşünceleri doğrultusunda geleceğe ışık tutarak Ülkemize sahip çıkmaya çalışan bizlere hayırlı nöbetler dilerim..
Haftaya kaldığım yerden devam edeceğiz..
Hayırlı Cumalarımıza.. Saygılarımla
Mimar Elif ÇAMAŞ ÖZATİK