Güdülenmiş Akıl Yürütme
Bir makalede Prof.Dr.H.Tuğrul Atasoy'un yazmış olduğu tanısını okudum.. Ve aklımızı kendi inancımızla isteğimize göre yönlendirebildiğimizin bilimsel kanıtı olarak bu hafta sizlerle de paylaşmak istedim; İnanmak istediğimiz şeyi, inanmak istemediğimiz şeyden daha az dikkatle inceleme eğilimimize "güdülenmiş akıl yürütme" adı verilir.
Fikirleri sevmiyorsak, sevdiğimiz durumlara göre daha dikkatli incelemeye yönelik tamamlayıcı bir eğilimdir.
Bir deneyde kadın ve erkek deneklerden, kafeinin kadınlar için zararlı olduğunu iddia eden bir makale okumaları istenir ve görüşleri sorulur. Koyu kafein içicisi kadınlar, hafif kafein içicisi kadınlara göre çalışmanın sonuçlarına daha şüpheci yaklaşır. İlginç bir şekilde konunun kendileri ile ilgili olmadığını düşünen erkekler çalışmanın sonucundan şüphe duymaz ve tepkisiz kalırlar. Stanford Üniversitesi'nde yapılan ünlü bir araştırmada öğrencilerden, ölüm cezasının suç işleme açısından caydırıcılığı ile ilgili bir dizi araştırmayı incelemeleri istenir. Doğal olarak öğrencilerin bir kısmının ölüm cezası lehine diğer kısmının ise bu cezanın aleyhine inançları vardır.
Öğrenciler ölüm cezası konusunda lehte veya aleyhte neye inanıyorlarsa kendi inandıklarının karşıtı sonuçlara varan çalışmaların eksiklik ve boşluklarını kolayca bulurken, kendi inançları ile uyumlu sonuçlar elde eden araştırmalardaki benzer eksiklik ve boşlukları kolayca gözden kaçırmıştır. Bu araştırmaların gösterdiği gibi önyargılı akıl yürütmenin bilinen en az bir faydası var.
O da özsaygımızı korumamıza yardım etmesidir. Ancak unutmamalıyız ki; güdülenmiş akıl yürütme ile kendimizi kandırırken, yanlış yönlendirilmiş ve hatta çok yanlış inançlara bel bağlıyor olabiliriz.. İşte tüm bu bulgular ışığında da beynimizi ve aklımızı boş işlere boşa çalıştırmamalıyız (ve tabi bazıları da Hobi olarak kullanmamalı..)
Saygılarımla Hayırlı Cumalar
Mimar Elif ÇAMAŞ ÖZATİK
.jpg)
