İNSAN HAKLARI
İnsan hakları, bütün insanların,sırf insan olmalarından dolayı sahip oldukları haklardır. Cinsiyet, etnik köken, dinsel inanç vb. Hususlara bakılmaksızın herkesin sahip olduğu haklardır.Evrenseldir, insanın insan değerini,insan onurunu korumayı amaçlayan haklardır. Bu hakların ihlali yada engellenmesi adaletsizliktir ve insan haklarına dayanan taleplerin muhatabı devlettir.
2. Dünya Savaşı’ndan sonra, Avrupa’da insan haklarının korunması amacıyla Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS) imzalanmış ve 1953’te yürürlüğe girmiş ve Türkiye de sözleşmeyi 1954 yılında onaylamıştır. Sözleşmenin diğer bildirilerden farkı denetim sisteminin olmasıdır.
Sözleşmenin koruduğu haklar şunlardır:
1-Yaşama hakkı : Devletin birini kasten öldürmesini yasaklar ve yaşam hakkını koruma sorumluluğu getirir.
2-İşkence ve insanlık dışı yada onur kırıcı muamele yasağı : Devlet görevlileri insanlara kötü muamele yapmamalıdır, yapılmışsa soruşturmalıdır.Kastedilen işkence de sadece fiziksel değil, ruhsal olan da kastedilmektedir.
3-Kölelik ve zorla çalıştırma yasağı : Kimse zorla çalıştırılamaz ve her türlü sosyal güvenceden yoksun olarak çalıştırılamaz.
4-Kişi özgürlüğü ve güvenliği hakkı : İster özgür olsun, ister tutuklu kimse keyfi olarak özgürlük ve güven haklarından mahrum bırakılamaz. Müdahale hukuka uygun yapılmalıdır.
5-Adil yargılanma hakkı
6-Suç ve cezalarda kanunilik : Kimse suç olmayan bir fiilden dolayı suçlu bulunamaz ve kimseye işlediği suçtan daha ağır bir ceza verilemez.
7-Özel yaşama,aile yaşamına,konut dokunulmazlığı ve haberleşme özgürlüğüne saygı : İnsanların bu haklarına gerekli olandan fazla müdahale edilemez.
8-Düşünce,din ve vicdan özgürlüğü: İnsanların dini düşüncelerini açıklama, açıklamama yada dinini değiştirme özgürlüğü verir.
9-İfade özgürlüğü:Kabul görsün görmesin, hatta rahatsız edici bile olsa insanlar düşüncelerini açıklayabilmelidir.
10-Toplanma ve örgütlenme özgürlüğü: Barışçıl gösteri hakkı
11-Evlenme ve aile kurma hakkı
12-Etkili başvuru hakkı
13-Ayrımcılık yasağı: Cins,ırk,renk,din,dil,siyasi veya diğer görüşler,etnik köken,servet ve başka bir nedenle kimse ayırıma tabi tutulamaz.
14-Mülkiyet hakkı
15-Eğitim hakkı
16-Serbest seçim hakkı
Sözleşmedeki liste bu.Hepsi istisnaları ile birlikte uzunca açıklanacak maddeler ama bizde siyasi otorite değiliz, bize lazım olan kadarını bilmemiz yeterli. Çeşitli sebeplerle bu aralar gündemi ayrıntlı takip edemesemde duyduğum kadarı bana, yüzyıllardır oluşturmaya çalıştıkları,yasalaştırdıkları insan haklarını, bizzat ihlal etmek için bu kadar gayret içinde olan dünyanın, hangi kutsal amacın peşinde olduğunu düşündürüyor doğrusu.
Yaşam hakkı ilk ve öncelikli hakkımız ise dünyanın dört bir yanında savaşlar neden var? Bu sözleşme kanlı Dünya Savaşı’ndan sonra bir daha böyle savaşlar olmasın diye yapılmamışmıydı? Artık bildiğimiz anlamda kölelik yok ama yoksulluk sınırının altında asgari ücretle çalışmanın adı ne oluyor? Serbest piyasa denen ‘’sistemde’’ tutturabildiğine hammaliyesine çalışmanın adı ne oluyor? Eline benzin şişesini alıp sırf derdini anlatmanın peşinde olan vatandaşın durumu yeterince onur kırıcı değil mi? Sırf denetim ve iş güvenliği zaafiyeti yüzünden yüzlerce madencinin can vermiş olması kader mi? Usulsüz dinlemeler ve en sade vatandaşın bile dinlenmesi haberleşme özgürlüğünün ihlali olmuyor mu? Bu liste ve bu sorular o kadar uzar ki normal zekada bir insan gerisini tahayyül edebilir. Kadın cinayetleri,gasp,hırsızlık,cinnet katliamları,işsizlik,biraz sivrilenin başını hemen ezme mantığı,herşeyde bir şaibe,güvensizlik,gelir dağılımında adaletsizlik vs....Şimdi bu dünyada insanın hakkı var mı? Bu dünyada adalet var mı? Devlet bizim için mi,biz devlet için mi varız?
GÜNEŞ GAZETESİNİN 45. YILI:
Geçen hafta da yazdığım gibi Fatsa Güneş bir ailedir.Ve ailemizin cumartesi akşamı şahane bir 45. Yıl kutlaması vardı.Gerçekten 46. Yılı sabırsızlıkla bekletecek kadar güzel bir kutlama gecesiydi.Emekle ve sabırla yıllardır bu gazeteyi var etmiş ve bu kadar güzel insanı biraraya getirmiş, en önemlisi saygıyı, hoşgörüyü ve dostluğu kaybetmemiş olanlara bir kez daha teşekkürler.