Halit   Bey’e   yazdığım   telgrafa   ertesi   günü   (8   Eylül   1919)aldığım   cevapta, Elazığ’daki   Alay   Komutanı   İlyas   Bey’e   emir   verildiği   bildiriliyor   ve  bu   emrin  bir   kopyası  veriliyordu. (Belge:60)

Kolordu   Komutanı   Cevdet   Bey   de, İlyas   Bey’in   52   katırlı   asker   ve   iki   makineli   tüfekle, 9   Eylül   sabahı   hareket   ettiğini    ve   10   Eylül   akşamı   Malatya’da   bulunacağını  bildirdi. 9   Eylül   tarihli   bir   şifresinde  karşı   koyma   hareketlerinin    yoğun    olduğu   bir   çevrede    daha   fazla   faaliyet  gösteremeyeceğinden   kendisini   mazur göreceğimi ’de   söylüyordu.(Belge:67) 9   Eylül’de   İlyas   Bey   müfrezesinden   başka, Aziziye’den   iki   süvari   bölüğü, Siverek’ten    Malatya’daki   alaya   bağlı    bir   bölük   de   Malatya’ya   gönderildi.  (Belge : 62,63,64)

Vali   Ali   Galip’in   ve   Bedirhanlılar   ile   Cemil   Paşazade’nin   yaptıkları   propagandanın    etkisini   yok   etmek   için,Elazığ   ve   Dersim   Bölgesi   ile   ilişkisi   olduğunu   bildiğim   ve   Kemah’ta  bulunan   Halit   Bey’e  (eski   milletvekili)  9  Eylül’de   Elazığ’a   hareket   etmesini   ve   Haydar   Bey’le   bağlantı   kurmasını   bildirdim. (Belge: 65)  Ayın   sonuna   doğru  oraya  vardı.Van   valisi   olarak   bulunan   Haydar    Beyde   Elazığ   valiliği   görevine   başlamak  üzere  Erzurum’dan   yola   çıkarılmıştır. Haydar   Bey,15. Kolordu’ya   bağlı   olup   Mamahatun’da  bulunan   bir   süvari   alayı   ile   de   bağlantı   kurarak   gereğinde   bu   alayı   Malatya’ya   doğru   harekete   geçirecekti.

Bir   vasıta   ile   bazı   subaylarında   Malatya’ya   gönderileceği   konusunda   bir   kayıt   vardı. Gerçekten   de   arkadaşlarımızdan    Recep   Zühtü   Bey   görünüşte     3. Kolordu   yaveri   sıfatıyla   ve   benden   aldığı   özel   talimatla    yanında   başkalarıyla   birlikte   9   Eylül’de, arabayla   Malatya’ya   hareket   etti. Maalesef   bindiği   araba,  yolların   bozuk   ve   çamurlu   olması    yüzünden   Kangal’da   arıza   yapmış   zamanında   Malatya’ya   yetişememişti.   Kangal’dan   sonra   kah   araba   kah   hayvanla,   gece   gündüz   yol   alarak     Sivas’tan   hareketinin     dördüncü    günü   öğleden   sonra   Malatya’ya   varılabilmiştir.   Recep   Zühtü   Bey’in   verdiği   raporlar,   durumun   aydınlanmasında     çok   faydalı   olmuştur.

Efendiler, 10    Eylül   günü  geç   saatlerde    şu   telgrafı   aldık:

Malatya, 10.9.1919

Sivas’ta   3.  Kolordu   Komutanlığına

Mustafa   Kemal   Paşa   Hazretleri’ne   özel

1-10.9.1919     saat   14.00’de   olaysız   olarak    Malatya’ya   varılmıştır.

2-Malum   şahısların   da   maalesef   Kahta’ya   doğru   kaçtıkları, etraflı   bilginin   daha   sonra   sunulacağı   arz   olunur.

Aynı   gün, İlyas   Bey’in   telgrafından   sonra   da   şu   telgrafı   alıyoruz:  Malatya,  10.9.1919

Sivas’ta   3.Kolordu   Komutanlığına,

Mustafa   Kemal   Paşa   Hazretleri’ne  

1-Harput   valisi   Malatya   Mutasarrıfı,İngiliz   Binbaşısı   ve   yardakçıları   olan  malum   kimseler   15. Alayın  Elazığ’dan   hareketini   ve   kendilerinin   tutuklanacaklarını   haber   alır.   Almaz, bu   sabah   erkenden   kaçmışlardır.Bunların  Kahta’daki   Bedir   Ağa’nın   yanına   gittikleri   ve  oradan   alacakları   Kürtlerle   burayı   basmaya   gelecekleri   söyleniyor.

2-Herhangi   bir   kötülüğe   yeltendikleri   takdirde,bunlar   için   Kolordudan  emir   alınmıştır.Peşlerinden   gidilmektedir.Sonuç   ayrıca   arz   edilecektir.

3-15. Alay   Komutanının    emrindeki   kuvvetle,  bugün    saat   14.00   te   Malatya’ya   geldikleri   arz   olunur.

Aynı   tarihte   yazılmış  bu   iki  telgraf   yan yana   getirilerek   incelenecek   olursa,bazı   noktaların   dikkat   çekmemesine   imkan   yoktur.  

Süvari  Alay   Komutanı   Cemal   Bey,  tarafımızdan aldığımız   talimat   üzerine   malum   şahısları   sıkı   ve   güvenli     bir   şekilde    göz   hapsinde   tutacak     ve   günde    iki   kez   rapor   verecekti.   Adı   geçen   kimseler, 10   Eylül   günü   sabah   erkenden   kaçtıkları   halde, Cemal    Bey,  bu   bilgiyi   ancak   İlyas   Bey   müfrezesinin   gelişinden   ve   İlyas   Bey’in   raporundan    sonra   bildiriyor.  Cemal   Bey   kaçakların,İlyas   Bey   müfrezesinin   Elazığ’dan    hareketini   haber   aldıklarını    söylüyor. Oysa,  telgrafhane   Cemal   Bey’in   gözetimi   altındaydı.

Sonra,kaçakların   Kürtleri   toplayıp   Malatya’yı  basacaklarının   söylendiğini   de   ekliyor.Bu   noktalar, Süvari   Alay   Komutanı   hakkında  şüphe    ve   kararsızlık   uyandırmaktadır.

Daha   sonra   alınan   bilgilerden,  Ali   Galip   ve   arkadaşlarına    9   Eylül   akşamı   haber   getirilmiş. Ali   Galip    geceyi   uyumadan   hükümet   binasında   geçirmiştir. 10   Eylül’de,  yanlarında   birkaç    Jandarma   ve    silahlı   Kürtle    birlikte,  hükümet   binasında   toplanıp   veznedarların  odasına   giriyorlar  ve   kasadan   yanlarında   götürmek   üzere   altı   bin   lira   alıyorlar.  Kasaya   konmak   üzere    de   şu   senedi   yazıyorlar.   

“Mustafa   Kemal   Paşa   ve   adamlarının    ortadan   kaldırılma   masraflarını     karşılamak   üzere, bununla   ilgili   emre  uyularak   altı   bin  lira   alınmıştır. 10   Eylül    1919.  Halil    Rahmi, Ali   Galip” İlyas   Bey   müfrezesinin   Malatya’ya   yaklaşmakta   olduğunun   anlaşıldığı   bir   sırada,   Süvari   Alay   Komutanı   subaylara   mutasarrıfın  evini   hedef   gösteriyor   ve   mutasarrıfın   evi   sarılıyor. Telefon   telleri   kesiliyor   ve   evi   basılıyor.Bu   hareketin   başladığını   anlayan   Halil   Bey’in   ailesi   hükümet   dairesine   haber   veriyor.  Hükümette,   para   almakla   meşgul   olan   vali,  mutasarrıf   ve   arkadaşları    durumdan   haberdar   olur   olmaz,  korku   ve  telaşla   her   şeyi   unutup    ayırdıkları   parayı     ve  yazdıkları  senedi  de  olduğu   gibi   bırakarak; yanlarındaki   adamlarla   birlikte   hazır   bulunan   atlarına   binerek  kaçıyorlar.(Belge: 66,67)

                                                       -Devamı   Haftaya-

VEFAT   VE   BAŞSAĞLIĞI 

Fatsa   Güneş   Gazetesi   sahibi   Ferudun   Cumhur   ALTUNTAŞ’ın annesi   Beytiye   teyzemizi   kaybettik. Anneannem   ve   eşim   tarafından   akrabayız. Hacı   Mustafa   Ağa’nın  torunlarıyız.

İnsanlara   karşı   müşfik  tavırlarıyla   kibar   insandı.Görmüş   geçirmiş   yönetici   eşi   idi. Mekanı   cennet   olsun.Aile   efradı   ve   sevenlerinin   başı   sağ  olsun.

 Emekli   Öğretmen   Rüştü   Güley   ve  Ailesi