Amerika, Doğuda   mandaterlik   yapmak   Avrupa’da   başına   dert   açmak   niyetinde   değildir.  Fakat   onların    onur  meselesi   yaptıkları   şey, yöntemleri   ve   idealleri    ile   Avrupa’dan    daha   üstün   bir   millet   olma  iddiasıdır.Bir   millet   içtenlikle    Amerikan   milletine   başvurursa, Avrupa’ya, girdikleri   memleket   ve   milletin   yararına   nasıl   bir   idare   kurduklarını    göstermek   isterler.

Amerikan   resmi   mahfillerinin  önemli   şahsiyetleri   arasında   epey   lehimize   bir   hava    oluştu.  İstanbul’a   Ermeni   dostu    olarak  gelen   birçok   hatırı    sayılı   Amerikalı,  Türk   dostu   ve   Türk   propagandacısı   olarak  döndüler.

Bu   akımı   temsil   eden   resmi  ve  gayri resmi    Amerikan   görüşünün   altında     yatan   gizli   düşünce   şudur: Türkiye’yi   parçalamamak,eski   sınırları   içinde   bir   bütün    halinde   olduğu   gibi   korumak    şartıyla   genel   ve   tek   bir   mandaya   bağlamak.Suriye,  Amerikan   Komisyonu   orada   iken, genel   bir   kongre   toplayarak   Amerika’yı   istemiştir.Suriye’nin   bu   isteği    Amerika’da  çok   iyi   karşılanmıştır.

Amerika, bizim   topraklarımız  üzerinde   Ermenistan  kurmaya   niyetli   görünmüyor.Eğer   mandayı    alırlarsa,  bütün   milletleri   eşit   şartlar   altında   bir   memleket  evladı   olarak   kabul   edip   alacaklarını   önemli   çevrelerden   haber   aldım.

Ne   var  ki, Avrupa,   mutlaka    Ermenistan   meselesi   ortaya   çıkarmak –özellikle   İngiltere- Ermenilere   tavizler   vermek   istiyor.Amerikan   kamuoyunda    zulüm   görmüş   Ermeniler   adına   bir   oyun   oynamaya   çalışıyor.Avrupa   korkusu   bizim   fikir   adamlarını   düşündürüyor.Reşat   Hikmet   Bey   gibi,  Cami   Bey   gibi, hatta   milli   birliğe   şekil   veren   diplomatlarımızın,  Ermeni   meselesi   için   bir   çözüm   yolu   tavsiyeleri   var. Resmen   size  yazılıyor.  Çok   tehlikeli   anlar   geçiriyoruz.Anadolu’daki   mücadeleyi   dikkat   ve   sevgiyle   izleyen    bir   Amerika    var. Hükümet   ve   İngilizler, bunun   Hristiyanları   öldürmek, İttihatçılar   getirmek   için   yapılan   bir   hareket    olduğu   düşüncesini   Amerika’ya  elbirliği   ile    benimsetmeye   çalışıyorlar.

Her   an   bu   Milli   Mücadeleyi     durdurmak     için   kuvvet   gönderilmesi  tasarlanıyor; bunun   için   İngilizleri  kandırmaya   çalışıyorlar. Milli   Mücadele   sür’atle   ve   olumlu  isteklerle   kendini   ortaya    koyarsa    ve   Hristiyan    düşmanlığı   gibi   bir   rengi   de olmazsa    Amerika’da  hemen   destek   bulacağını     yine   çok   önemli   çevreler   garanti   ediyorlar.  

Sivas   kongresi   toplanıncaya   kadar,Amerikan   komisyonunu   alıkoymaya   çalışıyoruz. Hatta,   kongreye   Amerikalı     bir   gazeteci    göndermeyi   de   belki  başarabileceğiz.

  İşte   bunlar    karşısında    davamızda    bize   yardımcı   olabilmesi    için,  bu   fırsat   dakikalarını   kaybetmeden, bölüşülme   ve   çözülme   korkusu  karşısında,kendimizi     Amerika’ya   başvurmaya   mecbur    görüyoruz. Vasıf   Bey   kardeşimizle     bu   konuda   birleştiğimiz   noktaları    kendisi   de   ayrıca   yazacaktır. 

Türkiye’yi   azim   ve   irade    sahibi   geniş    görüşlü    bir   iki   kişi    belki    kurtarabilir. Macera   ve    boğuşma   devri   artık    geçmiştir. Gelecek   için    kalkınma     ve   birlik    savaşı   açmaya    mecburuz.  Sınırlarında   bu   kadar   çok    evladı   ölen    zavallı   memleketimizin    düşünce   medeniyet   savaşında   kaç   tane   şehidi   var. Biz   Türkiye’nin   hayırlı    evlatlarından,  yarının   kurucuları    olmalarını   istiyoruz. Sizin,   Rauf   Bey     kardeşimizle     birlikte, temelleri   bile   çöken    zavallı    memleketimiz   için   uzakları   görerek   düşünüp   çalışmanızı   bekliyoruz.

Saygılarımı   gönderir, başarınız   için   dua   ederim. Milli   davada   canıyla   başıyla   çalışanlar   arasında, sade   bir   Türk     askerinin   alçak   gönüllülüğü    ile,  sizinle   birlikte   olduğumu    ifade   ederim.      10.8.1919  

Afyonkarahisar        13.8.1919     Halide   Edip

15. Kolordu    Komutanlığı’na   

Mustafa   Kemal    Paşa’ya   özel  

İstanbul’daki    çeşitli   partilerin   birleşerek   Amerika   heyetine    verilmek    üzere   aldıkları   kararlar   aşağıda   arz   olunur:   1-Ermenistan   için   Türkiye’nin   Doğu   sınırları   üzerinde   Ermenilerin   işine  yarayacak   bir   toprak   parçası    vermeye    Doğu   illerindeki  Türklerin    ve   orada   iş   başında    bulunan   büyüklerin, bu   bölgenin    gelecekteki   refahını   ve   serbestçe   gelişmesini düşünerek   razı   olabilecekleri   görüşünde   olduklarını,   yalnız   bu   görüşlerini,   oradaki   Kürtlerle   işbirliği   yapmış   olmaları  ve   Kürtlerin   de   Ermenilere  toprak      verme   düşüncelerine   kesinlikle   karşı    bulunmaları   dolayısıyla    açığa   vurmak   istemediklerini   ve   hatta   açığa   vursalar  bile,   oradaki   Türk   çoğunluğunun, aşağıdaki   şartların   yerine   getireceği   konusunda   kendilerine   güvence   verilmedikçe   bu   düşüncede    Kürtlerden   ayrılmayacaklarını     zannettiklerini   tespit   etmiştir. Şöyle   ki   Birincisi, Türk   ve  Kürt   çoğunluğunun    ve    aralarındaki    diğer   azınlıkların   yaşadıkları   toprakların   bütünlüğü; ikincisi, Türk   bağımsızlığının   tam   olarak   tanınması   ve   fiilen   garanti    edilmesi ;  üçüncüsü, Türkiye’nin   çağdaş   medeniyete   ulaşabilmesi   için   serbestçe     gelişmesine    engel   olan   kayıtların   kaldırılmasıyla    Wilson   prensiplerinde   vaat edildiği   üzere,  bağımsızlıklarından     ve  haklarından   en   güvenli    bir   şekilde   yararlanmasına    imkan   verilmesi ;  dördüncüsü ,  bu   hususlarda   ve   Türklerin    gelişmelerinin   çabuklaştırılmasında     Amerika’nın   bize   yardımcı    olacağını, Cemiyet-i   Akvam’a   karşı    üstlenmesi.

                                             -Devamı   Haftaya-    

Okulun   vereceği   ilim   ve   irfan   sayesindedir   ki   Türk   milleti, Türk  sanatı, ekonomisi, Türk   şiir   ve   edebiyatı,  bütün   güzellikleriyle   gelişir (1922)

 

Uygarlık  öyle   kuvvetli   bir    ateştir   ki,  ona  kayıtsız   olanları   yakar, mahveder.  İçinde   bulunduğumuz   uygarlık   ailesinde   layık   olduğumuz   yeri   bulacak,  onu  koruyacak   ve  yükselteceğiz. (1925)      Mustafa   Kemal   Atatürk