Amasya, 3.8.1919

           3.Ordu  Müfettişliği   Kurmay   Başkanlığına 

           Bekir  Sami  Bey’den  alınan   cevap  aşağıda   arz   olunur:

           Mustafa   Kemal  Paşa’ya   özel: Amerikalılarla  şimdiye   kadar   yapılan   görüşmeler   tabıyatıyla hep   özel   bir   şekilde   olmuş   ve  sırf   bir   varsayımdan   ibaret   kalmış   olduğu   için, mandaterliklerin    her   iki   tarafa  yükleyeceği   şartlar   üzerinde   durulmamıştır.  Mümkünse , hazırlıklara  başlanarak     Sivas  Kongresi’nin   bir   an   önce   açılması   gereğini   özet   olarak   arz   ederim.       

                                                    Kurmay   Yarbay  Arif

Mustafa   Kemal   Paşa   Hazretleri’ne

Saygıdeğer   Efendim,

Memleketin    siyasi   durumu   en   son   aşamasına   geldi.Kendimize   bir   yön   çizebilmek   için, Türk   milletinin zararını   atıp   olumlu   bir   durum  alma   zamanı   ise  geçmek   üzere   bulunuyor.

Dış   durum    İstanbul’da   şöyle   görünüyor:

Fransa,İtalya,İngiltere, Türkiye’nin  mandaterlik   meselesini   Amerikan  Senatosu’na   resmen   teklif   etmiş  olmakla   birlikte, senatonun    bu  teklifi   kabul   etmemesi   için   bütün   güçlerini   kullanıyorlar. Taksimden   pay    kaçırmak   elbette   işlerine   gelmiyor.

      Suriye’ de   aradığını  bulamayan  Fransa, zararını   Türkiye’den  kapatmak   istiyor. İtalya   namuslu   bir   emperyalist   olduğundan, savaşa   ancak   Anadolu’nun   bölüşülmesinde   pay   almak   için  girdiğini   açıktan   açığa   söylüyor. İngiltere’nin   oyunu   biraz   daha   incedir. 

İngiltere, Türk’ün   birliğini, çağdaşlaşmasını, gerçek   bir  bağımsızlık   kazanmasını,  gelecekte   bile   istemiyor. Yeni   imkan   ve   görüşlerle;  tamamen   çağdaş   ve   kuvvetli   bir   Müslüman- Türk   hükümeti  başında hilafet  de   olursa,  İngiltere’nin   elindeki   Müslüman   esirleri   için   kötü   bir   örnek   olur. İngiltere   Türkiye’yi   bütünü  ile   ele   geçirebilse, kafasını   kolunu   koparır, birkaç   yılda   sadık   bir   sömürge   durumuna   sokar. Buna, memleketimizde  en  başta    ve   özellikle   dini   sınıflar   çoktan   taraftardırlar.Fakat   bunu  Fransa   ile   dövüşmeden     yapabilmek   mümkün   olmayacağından    taraftar   olamaz.Fakat   Türkiye’yi   bütün   olarak   korumak   gereği   duyulursa,  yani   bölüşmenin  büyük   askeri   fedakarlıklarla   yapılabileceğini    anlarsa    Latinleri   sokmamak   için   Amerikan   görüşünü  tutar   ve   destekler. Nitekim   İngiliz   siyasetçileri  arasında   zaten   bu   görüşe   eğilimli    olanlar  vardır. Morisson  (Morison)   gibi   ünlü kimseler   Amerika’nın    Türkiye’de  manda   kurmasını   istiyorlar.

Başka  bir   çözüm   yolu    da,  Türkiye’yi   Trakya’dan,  İzmir’den,Adana’dan, belki   de   Trabzon’dan   ve   hele   İstanbul’dan  yoksun   bıraktıktan   sonra,  eski   kapitülasyonları   ve   boğulmaya   mahkum  iç   sınırlarıyla   baş başa  bırakmak. 

Biz   İstanbul’da,  kendimiz  için, bütün   eski   ve   yeni   Türkiye   sınırlarını   içine   almak    üzere   geçici  bir   Amerikan   mandasını   ehven-i   şer   olarak   görüyoruz. Dayandığımız   noktalar   şunlardır:

1-Aramızda, hangi   şartlar   altında   olursa   olsun, Hristiyan   azınlıklar   kalacaktır. Bunlar   hem   Osmanlı  vatandaşı   olma   haklarından   yararlanacaklar   hem   de   dışarıda    bir   Avrupa    devletine   dayanarak   karışıklık   çıkaracaklar,sürekli   olarak   müdahaleye   yol    açacaklar    ve   zaten    göstermelikten   ibaret   olan   bağımsızlığımızdan   azınlıklar   adına   her   yıl bir   parça   daha   kaybedeceğiz.

Güçlü   bir   hükümet   ve   çağdaş    bir   idare   kurulabilmesi   için, Patrikhanenin   siyasi   imtiyazla,  azınlıkların    kuvvetli   devletler   vasıtasıyla   yaptıkları   sürekli    tehditler   ortadan   kalkmalıdır.Küçük   ve   zayıf   bir   Türkiye   bunu   başaramayacaktır.

2- Birbirini   yok   eden,çıkar   sağlayan, hırsızlık,macera  ve  şöhret   için   yaşayanların   hırsını   doyuran   bu   hükümet   anlayışı   yerine,  milletin  refah   ve    kalkınmasını   sağlayabilecek, halkı   ve   köyleri, sağlığı   ve   zihniyeti   ile   çağdaş   bir   halk   durumuna     getirebilecek   bir   hükümet  anlayışı ve  uygulamasına   ihtiyacımız   vardır. Bunun   için   gerekli   olan   maddiyata, uzmanlığa   ve   kudrete   sahip   değiliz. Siyasi   dış   borçlar, siyasi   esareti   anlatıyor. Taraf   tutma,  cahillik ve   çok   konuşmaktan   başka   olumlu bir   sonuç   veren   yeni  bir hayat  yaratamıyoruz.

Bugünkü   hükümet, adamlarını   takdir     etmese  bile,halkı   ve   halk   hükümeti      kurulmasını   yararlı   gören  Filipin   gibi   vahşi   bir   memleketi,    bugün    kendi  kendini  idareye    muktedir     çağdaş  bir   makine   haline   koyan   Amerika, bu   konuda   çok   işimize   geliyor. On   beş   yirmi   yıl      sıkıntı   çektikten   sonra   yeni   bir   Türkiye’yi, her   ferdi   öğrenimini   zihniyetiyle   gerçek    bağımsızlığı kafasında   ve  cebinde   taşıyan   bir   Türkiye’yi  ancak  yeni   dünyanın   kabiliyeti   meydana   getirebilir.

3-Yabancı   devletlerin   Türkiye   üzerindeki    rekabetini  ve   kuvvetlerini  memleketimizden   uzaklaştırabilecek   bir   yardımcıya  ihtiyacımız   var. Bunu   ancak   Avrupa   dışında   ve  Avrupa’dan  daha   güçlü   bir   elde   bulabiliriz. 4-Bugünkü   oldu   bittileri   ortadan   kaldırmak   ve   davamızı   süratle  dünyaya   karşı   savunabilmek  için, gerekli   güce  sahip   bir   devletin     yardımını   istemek   lazımdır.Yayılma  siyaseti   güden  Avrupa’nın  başvurduğu  binbir  yol  ve  alçakça   siyasetine   karşı    böyle   bir   vekil   olarak   Amerika’yı  kendimize  kazanarak    ortaya   atabilirsek, Doğu   Meselesini   de  Türk   Meselesini de   gelecek   için  kendimiz   çözümlemiş   olacağız.

Bu   sebeplerden   dolayı, bir  an   önce   istememiz   gereken   Amerikan   mandası   da   elbette   sakıncasız   değildir. Haysiyetimizden   epeyce   fedakarlık   etmek   zorunda   kalıyoruz.  Yalnız,bazılarının   düşündüğü   gibi, Amerika’nın  resmi   sıfatında   dini   eğilim   ve   taraf   tutma   yoktur.Hristiyanlara   para   verecek   misyoner   kadın  Amerikası, Amerikanın   yönetim   mekanizmasında    bir   yer  tutmaz. Amerika’nın   yönetim  mekanızması   dinsiz    ve  milliyetsizdir. O,türlü   cins   ve   mezhepten   insanları   çok uyumlu  ve  kaynaşmış  olarak  bir   arada   tutmanın   yolunu   biliyor.  10.8.1919    Halide   Edip

                                                -Devamı   Haftaya-

Polis, asker   kadar  disiplinli, hukukçu  kadar   hukuk   adamı,bir   anne   kadar   şevkatli   olmalıdır.    -1934-

Herkesin   polisi   kendi   vicdanıdır. Fakat  polis   vicdanı  olmayanların   karşısındadır.  -1929-        Mustafa   Kemal   Atatürk