Osmanlı’nın son günlerini hazırlayan sebepler, Türk milletini Anadolu’dan kovmak fikrine dayanıyordu. Genç bir subay olan Mustafa Kemal  ve bir avuç arkadaşının giriştiği Milli Mücadele  hareketi. Bu kötü yok edişin önüne geçilmesi için ortaya çıkmıştır. İstanbul’dan  Samsun’a oradan Anadolu’nun daha birçok yerine yapılan seyahatlerle, durumun  vehameti anlatılmış, ortaya çıkan manzaranın ülkeyi  nasıl yok oluşa götürdüğü örnekleriyle halka sunulmuştu.

İşte bu dönemi bütün ilişkileri,şahısları, olayları,isyanları,suikastları, politikaları ile birlikte kaleme alan Mustafa Kemal, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin kuruluşundan cumhuriyete geçiş sürecini  genç nesillere örnek olması için büyük bir titizlik ve ayrıntıyla sunmuştur. (Bu sunuş bir partiyi kapsayan fikirden ziyade Türkiye Cumhuriyetinin ayakta kalmasının garantisidir.)

      Nutuk , sadece Mustafa Kemal’in hikayesi değil, milleti bataklığın kenarından bütün dünyanın saygısını kazanmış bir ülkeye dönüştüren asker ve sivil bütün insanların öyküsüdür.

Cumhuriyetin temel ilkeleri. Bu ilkelerin oluşturulması uğruna verilen savaş. Bu arada iç ve dış düşmanlarla yapılan mücadele. Bütün dünyaya  örnek olacak biçimde yansıtılmıştır.

      Nutuk’ta  temel olarak,bağımsızlık, demokrasi ve hürriyet. Cumhuriyet, kültür ve medeniyet, tarih şuuru. Din ve  laiklik, gençlik gibi konular üzerinde yoğunlaşılıyor.

Milli Mücadele’nin olaylar ve şahıslar ölçeğindeki  hikayesi olan  Nutuk, anlatılan olayları belgeleriyle de gözler önüne seriyor. Güçlü bir anlatım tekniği olan Nutuk, sadece teknik bir savaş kitabı olmasının ötesinde başarılı bir edebi eser özelliği de taşıyor. ( Bu eseri her Türk vatandaşı okumalı.) Roman ve hikaye gibi değil. Partili partisiz  kim olursa olsun okumalı. Şov yeri değil bu ülke. Kısa süren başarılar için harcamayalım insanımızı. Bütün  Dünya  ülkeleri üzerimize çullanmıştı. Halide Edip Adıvar’ın dediği gibi. Ateşle imtihana girdik. Savaşı kazandık.  Ulu önder Atatürk  Nur gölü içinde yatsın mekanı cennet olsun.

Atatürk  15 Ekim 1927’de   şu sözleriyle Büyük Nutku’na başlamıştır:

SAMSUN’A ÇIKTIĞIM  GÜN GENEL DURUM VE GÖRÜNÜŞ

1919 YİLI Mayıs ayının 19. Günü Samsun’a çıktım.Genel durum ve görünüş şöyle idi:

Osmanlı Devleti’nin içinde bulunduğu topluluk Birinci  Dünya savaşı ‘nda yenilmiş. Osmanlı Ordusu  her yanda zedelenmiş. Şartları ağır bir ateşkes anlaşması  imzalanmıştı. Savaşın etkisiyle uzun yıllar boyunca, millet yorgun ve yoksul bir durumda bırakılmıştı.Milleti ve yurdu bu büyük savaşa sürükleyenler, kendi başlarının çaresine bakmak için neredeyse milleti düşünmez hale gelmişler  ve yurttan kaçmışlardı. Padişah ve halife olan Vahdettin, kendini ve tahtını koruyabilecek yollar arıyordu.Damat Ferit paşanın başkanlığındaki hükümet, güçsüz,onursuz, korkak , yalnız padişahın isteklerine uymuş ve onunla birlikte kendilerini koruyabilecek herhangi bir duruma boyun eğmişti.

Ordunun elinden silahları ve cephanesi alınmış  ve alınmakta idi. İtilaf Devletleri, ateşkes anlaşması hükümlerine uymayı gerekli görmüyorlar. Uydurma nedenlerle, İtilaf Donanmaları ve askerleri İstanbul’a  kadar gelmişti. Adana’ya Fransızlar ; Urfa,Maraş , Antep’e İngilizler girmişler. Antalya ile Konya’da İtalyan birlikleri var. Merzifon’la Sansun’da İngiliz askerleri bulunmaktaydı. Her yanda yabancı devletlerin subay  ve memurları  ve özel adamları çalışmaktaydı. 15 Mayıs 1919’da ise İtilaf Devletlerinin izni bilgisi dahilinde Yunan ordusu İzmir’e çıkarılıyordu.

        Bunun dışında, yurdun dört bir bucağında Hıristiyan azınlıklar, gizli, açık, özel istek ve amaçlarının elde edilmesine ve devletin bir an  çökmesine çalışıyorlardı. Sonradan elde edilen bazı güvenilir bilgi ve belgeler, İstanbul Rum Patrikliği’nde kurulan Mavri Mira Kurulu’nun illerde  çeteler kurmak ve yönetmekle, gösteri toplantıları ve  propagandalar  yaptırmakla uğraştığını doğruladı. Yunan Kızılhaçı, Resmi  Göçmenler  Komisyonu, Mavri Mira Kurulu’nun çalışmalarını kolaylaştırmaya yardımcı oluyordu.Mavri Mira KuruLu’nca yönetilen Rum okullarının izci örğütleri  ise, yirmi yaşını aşmış gençleri de içine alarak, her yerde geliştiriliyordu. Ermeni Patriği Zaven Efendi de, Mavri Mira Kurulu ile birlikte hareket ediyor ve açıkça  onları destekliyordu.Ermeni hazırlığı da Rum hazırlığı gibi gibi gelişiyor ve kimse tehlikenin farkına varmıyordu. Trabzon,Samsun ve bütün Karadeniz  kıyılarında kurulan ve İstanbul’da merkezi bulunan Pontus Cemiyeti başarıyla  çalışmalarını sürdürüyordu.  

      Kaynak  Eser: Nutuk  (Söylev) Mustafa Kemal Atatürk

                                            

                                                 -   Devamı var –

Değerli okurların yeni yılını kutlar, sağlık ve mutluluklar temenni ederim.

Çok çetin bir mücadele sonucunda kazanılmış  Türkiye Cumhuriyeti Devletinin ebediyete kadar devam etmesini dilerim.Sevgi ve saygılarımla.

 

Vefat ve Başsağlığı 

Emekli Öğretmen Rıza Serdaroğlu  ağabeyin  vefatından derin üzüntü duydum. Kederli ailesine, yakınlarına ve arkadaşlarına  sabırlar dilerim. Mekanı cennet olsun.

Rüştü GÜLEY