Fındık bahçelerinde kiralama dönemi

Araziyi bölüşme metodu fındık bahçelerinin bölünmesine, bakımsız bırakılmasına ve dekar başına verim miktarının düşmesine sebep oluyor.





Karadeniz Fındık ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (KFMİB) ve Fındık Tanıtım Grubu (FTG) Başkanı Edip Sevinç, arazi bölünmelerini önlemek için ABD’de uygulanan modeli örnek göstererek, “Araziyi bölüşme metodu fındık bahçelerinin bölünmesine, bakımsız bırakılmasına ve dekar başına verim miktarının düşmesine sebep oluyor. Bu durumun fındık firmalarının bahçe kiralama yöntemiyle önüne geçilebilir. Bu modelin uygulandığı ABD modelini gelecekte tartışacağız” dedi.
Edip Sevinç, yaptığı açıklamada, Doğu Karadeniz’de “Baba vefat edince oğulların araziyi bölüşme’ metodunun fındık bahçelerinin bölünmesine, bakımsız bırakılmasına ve dekar başına verim miktarının düşmesine sebep olduğunu hatırlattı.
Bu durumun fındık firmalarının bahçe kiralama yöntemiyle önüne geçilebileceğini belirten Sevinç, 2006 yılında İhracatçılar Birliği ve Fındık Tanıtım Grubu Başkanlığı döneminde bir heyetle bahçeleri incelemek adına ABD’nin Oregon bölgesine gittiklerinde karşılaştıkları modelin Türkiye’de tartışılması gerektiğini vurguladı.
Sevinç, Oregon’da 200 ton fındık üretilen bir çiftliği ziyaretlerinde karşılaştıkları modeli şöyle anlattı: “Bu araziler kimin diye sorduk. Araziler muhtelif kişilerindi. Yani kimisinin 150 dönüm, kimisinin 20 dönüm arazisi vardı ve bu arazileri bir şirket kiralamıştı. Buradaki sistem hakkında şu örneği verebilirim. Diyelim ki, bir kişinin 150 dönüm arazisi var. Şirket bu araziyi kiralıyor. Fındığı üretiyor, aldığı kazancı hisselerine ilave ediyor. Zaten şirket borsaya açık bir şirket. Diyelim ki, bu arazinin sahibi olan kişi hak vaki oldu vefat etti. Bu kişinin de 3 çocuğu var. Bu şirket, arazi sahibi vefat eden babanın çocuklarına hisseleri 3’e bölüyor; ama arazi bölünmüyor. Böylelikle miras babadan oğla geçiyor. Biz de ne oluyor? Dede öldü, arazi baba ve amcaya olmak üzere ikiye bölündü. Onlar öldüler çocuklarına 5’e 10’a bölündü. Adam başına 5 dönüm, 10 dönüm arazi yok. Gün gelecek Türkiye’de bu sistem tartışılacak.” dedi.
Türkiye’de fındık üreticisinin desteklenmesi modelinin şartlara bağlaması gerektiğini de belirten KFMİB Başkanı Edip Sevinç, “Fındıkta masrafı azaltıp karı yükselmemiz gerekiyor. Fındık Tanıtım Grubu olarak devlete önerdiğimiz arazi başına prim uygulamasının artık bazı şartlara bağlanması gerekiyor. Bahçesiyle ilgilenen, verimi artıran, çocuk işçiliğindeki mücadelede bize yardımcı olan bilinçli üreticinin daha fazla prim alması hakkıdır. Bunları yapmayanın da daha az prim almaya razı olmaları gerekir” dedi.