Bakanlar Kurulu toplantısından sonra düzenlenen basın toplantısında konuşan Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker, Türkiye’nin yeni fındık stratejisini açıkladı. Dünyada, Türkiye’nin dışında İtalya, ABD, İspanya, Azerbaycan, Gürcistan, İran ve Çin’de fındık üretildiğini belirten Eker, “2008’de dünya fındık üretimi 1 milyon ton, yıllık tüketim de 750 ile 800 bin ton seviyesindedir. Fındık üretiminde Türkiye önemli bir yere sahiptir. Yüzde 75 civarında. 2844 sayılı kanun ve Bakanlar Kurulu kararıyla izin verilen sahaların bulunduğu 13 ilde, buralarda kanuna göre yüzde 6’dan daha fazla eğimli arazi, 3. sınıf tarım arazilerinde üretim gerçekleşmekte. Türkiye’de 322 bin üretici 642 bin hektar alanda fındık üretimi yapmaktadır.

 

Bunun 406 bin hektar olması gerekiyor. 642 bin hektara kadar çıkmış durumda. Yani kendi ekolojisinin üstüne çıkmış. Dikilmemesi gereken ova yerlerde, alternatif ürünlerin bulunduğu daha fazla gelir getirecek ürünler olduğu halde bugüne kadarki politikalar sebebiyle bu giderek yayılmıştır. Türkiye yıllık fındık üretimini ekolojik şartlara bağlı olarak 550 ila 850 bin ton olarak gerçekleştirmektedir. Hâlbuki yıllık tüketimimiz 100 – 150 bin ton arasındadır. Bugüne kadar uygulanan alımlar ve arz fazlası stokun bir şekilde kamu tarafından çekilmesi sebebiyle, yapılan uygulamada Türkiye’de fındık ekim alanları aşırı şekilde genişleme kaydetmiş, rakip ülkelerin üretimi adeta teşvik edilmiş, üretim tüketim arasındaki fark giderek artmış ve Türkiye’de arz fazlası stoklar oluşmuş, bu da kamunun yükünü artırmıştır. 2009 yılı hükümet programımız çerçevesinde, fındığın desteklenmesi uygulanması hedeflenmiştir. Buna göre yapılan çalışma neticesinde, ruhsatlı alanlarda üretim yapan yetiştiricilerimize destek ödemesinde bulunacağız. Normal 406 bin alanda fındık diken vatandaşlarımıza, onlara biz alan bazlı, alan başı bir ödeme yapacağız. Çünkü orada o vatandaşımızın çiftçimizin yapacağı başka bir faaliyet yok. Ona parasal destek vereceğiz. Bunun dışında ruhsatsız alanlarda fındık bahçesi sahibi olanlara da biz alternatif ürüne geçmeleri yönünde bir destek ödemesinde bulunacağız. Buna göre 2009 – 2012 yılları arasında uygulanacak destek modeliyle, 290 bin üreticiye biz toplam 2,6 milyar TL destek ödemesi yapmış olacağız” dedi. 

 

TMO’nun bundan sonra fındık alımı yapmayacağını ifade eden Eker şunları söyledi: “TMO’nun elinde bulunan 535 bin ton ürün stoku, üretici fiyatında istikrarın yakalanması ve piyasanın bozulmaması amacıyla bu stokun biz piyasaları etkilemesine müsaade etmeyeceğiz, yağ üretiminde kullanacağız. Amacımız fiyatı üretici lehine istikrarlı bir şekilde muhafaza etmek. 406 binlik ruhsatlı alandaki üreticiye yıllık dekar başına 150 lira desteklemeyle 3 yıl içinde 1 milyar 800 lira ödeme yapılmış olacaktır. Bunun maliyet çalışmasını da yaptık. Diğer alanlarda yani alternatif ürün desteği ödeyeceğimiz yerde de 176 bin dekarlık alanda 81 bin üreticiyi ki bunlar ruhsatsızdır, dikilmemesi gereken yerde fındık diken vatandaşlara da, 3 yıl için toplam dekar başına 600 lira destek ödenecek. Hem söküm desteği hem alternatif ürüne geçme desteği. 3 yılın sonunda ruhsatsız alanlarda fındık üretimine izin verilmeyeceğinin altını çizen Eker, “Amacımız fındıkta yasal alandaki üretimi ve üreticiyi korumak. Ülkemiz uluslararası piyasada belirleyici olacak, sürdürülebilir bir destekleme modeli olacak. Bizim fındık stratejimizin çerçevesi, beklediğimiz hedeflediğimiz sonuçlar bunlardır. Yani fındık dikilmesi gereken alanlarda fındık üretenlere 150 liralık açıktan destek veriyoruz. Ruhsatsız alanda fındık dikenlere de söküm için ve alternatif ürün için destek veriyoruz” diye konuştu.